Tiny leest “Jij zegt het” van Connie Palmen

We think we’re writing something to amuse, but we’re actually saying something we desperately need to share. The real mystery is this strange need. Why can’t we just hide it and shut up? Why do we have to blab? Why do human beings need to confess? Maybe, if you don’t have that secret confession, you don’t have a poem – don’t even have a story. Don’t have a writer.

Ted Hughes.

Op aanraden van Prinses las ik een boek van Connie Palmen, ik was al fan van de schrijfster maar dit is iets helemaal anders. “Jij zegt het” is een weergave van de relatie die de schrijver/dichter Ted Hughes had met Sylvia Plath. Voor wie hen niet kent: geen nood, ik ben zelf niet zo’n kenner en had er eerlijk gezegd ook nog nooit van gehoord. Sylvia pleegde zelfmoord in 1963 en na haar dood werd haar literair werk bejubeld en haar echtgenoot Ted Hughes beschimpt en veroordeeld.

Prinses schreef dat ze verzwolgen werd door het boek, en als iemand dat beweert dan word ik nieuwsgierig. Connie Palmen, dat kan niet slecht zijn, dacht ik. Ik deed het boek nog maar open en bovenstaande quote sprong me tegemoet. Ik was meteen mee. Dit is een boek over schrijvers, die bezeten zijn door het schrijven zelf en die ook dààr voor leefden. Ted en Sylvia hadden in elkaar een gelijke gevonden, een zielsverwant, maar wat meteen heel duidelijk wordt, is dat Sylvia lijdt aan een hopeloze opeenvolging van depressies en waanzin. Connie Palmen geeft hier echter weer wat Ted Hughes heeft doorstaan, leven met iemand in hoogtes en laagtes, niet gewoon in goede en kwade dagen, maar in himmelhoch jauchzende dagen en zum Tode betrübte dagen.

Waarom greep dit boek mij naar de keel? Ten eerste de schrijfstijl. Connie Palmen schrijft hier in machtig rijke volzinnen, die mij alleen maar doen dromen en zwijmelen van écht schrijverstalent.   Vele mensen zullen hierdoor het boek snel wegleggen vrees ik, omdat het soms wat hoogdravend kan overkomen. Als je echter beseft dat je geen boek kan schrijven over schrijvers en dichters zonder zelf te kunnen toveren met woorden, dat je de magie hiervan moet kunnen begrijpen om het te appreciëren, dan is het iets voor jou.

Ten tweede de allesverterende liefde tussen Ted en Sylvia. Het spettert gewoon in je gezicht, ze zijn zo dol op elkaar dat ze bijna geen minuut zonder elkaar kunnen, zeker de eerste jaren. Maar op den duur sluimert het gif tussen de kieren van hun kamers, probeert hij van alles om zijn bruid te kunnen kalmeren, wordt hij soms knetter van het altijd-willen-samen-zijn. Op een voormiddag, terwijl hij zit te werken, roept zij hem steeds opnieuw, hij telde de keren en kwam aan honderdtien. Stel je voor.

En tenslotte omdat er geen excuses bestaan, geen redenen en geen oorzaken als het gaat om zelfmoord. De dood was constant aanwezig, in haar gedachten en in haar gedichten. Haar eigen boek “The bell jar” gaat over haar leven vlak voor haar eerste zelfmoordpoging, toen ze nog studeerde. Het staat nu ook op mijn to-read lijstje. Arthur Miller, die rouwde om Marilyn Monroe zei: “Een zelfmoord doodt twee mensen”.  Pijnlijk vervolg, de tweede vrouw van Ted Hughes heeft vijf jaar later ook zelfmoord gepleegd, op dezelfde manier als Sylvia. Zij deed er nog een schepje bovenop en nam ook hun dochter mee.

Een treurig boek? Ja. En toch is het niet emotioneel. Als je begrijpt wat ik bedoel. Laat zeker weten als je het ook gaat lezen, ik ben benieuwd naar jullie mening.