Waarom ga je in ’s hemelsnaam naar Albanië? Ik zal het je vertellen en dan zal je wellicht meteen boeken.
– Heerlijk mooi weer
Albanië is gezegend met een mediterraan klimaat. Wat wil zeggen dat het in de maand mei al mooi warm is en er al eens een dag met dertig graden passeert. Wij gingen voor vijf dagen in de laatste week van mei en hadden elke dag zon – toen we in de bergen reden, kregen we twee keer een kort regenbuitje (voor het stof, zeg maar) en dat was het. Jas: niet nodig. Trui: bleef in de koffer. Sokken: welke sokken?
– Prachtige natuur
Wil je een strandvakantie en niet overspoeld worden door massa’s toeristen? Boek een tripje naar Albanië. Wij hebben twee keer overnacht aan het strand, bijna letterlijk. De eerste nacht in Dhermi was fantastisch. Hotel met restaurantje op het einde van het strand, en als je 2 minuten verder door het gat in de rots wandelde, zat je op een volledig verlaten strandje. Kiezelstrand en helder water en geen mens te bekennen.
Ook andere kuststadjes (of eerder dorpjes) zijn de moeite waard: Vlore, Sarande, Himare, Ksamil,… Aan de overkant zie je het Griekse eiland Corfu liggen en op de achtergrond het Albanese berglandschap.
We kwamen er amper toeristen tegen, eigenlijk zo goed als geen één. In het hoogseizoen komen er vooral Kosovaren, die geen eigen kustlijn hebben. Maar nu in mei: heerlijk rustig. Je merkt ook dat ze niet gewend zijn aan veel toeristen: er wordt weinig Engels (of andere talen) gesproken, dus af en toe druk je je uit in gebarentaal. Wijzen op een item op de menukaart of cijfers tekenen in het zand om aan te duiden hoeveel iets kost, makkelijk.
Het binnenland is ook de max. Je waant je in Zwitserland of Oostenrijk, maar denk dan aan geiten en schapen in plaats van koeien. 
Omdat ik het in een boekje had gelezen, reden we vanuit Përmët naar een natuurgebied waar een thermale bron zou zijn. Na wat hopsen over een landweg wandelden we de rotsen over en zagen we als het ware een soort jacuzzi tussen bergen en de rivier. Met lauwwarm water en néé, de zwavelgeur viel reuze mee. Ook hier weer: enkele Albanese omaatjes die kwamen zwemmen, verder geen kat. Toegangsprijs? Hoezo? Er stond wel een roestige bareel met wat aanduidingen dat het 100 Lek was om je auto er te parkeren, maar er was verder niemand. (100 Lek is 80 eurocent) 
– Cultuur en archeologie
We gingen onder andere naar Butrint: een oude Griekse stad en archeologische vindplaats. Om 9u waren wij er al, betaalden 700 Lek en liepen meer dan een uur rond tussen een bijna intact amfitheater, resten van een oude basiliek, stadspoorten en omwallingen, een Middeleeuws Venetiaans kasteel, Romeinse baden,… met misschien nog zes andere toeristen die we af en toe eens tegenkwamen. Toen we rond half elf weer naar de uitgang liepen, kwam er wel net een toeristenbus aan. Blijkbaar doet Ionian Cruises ook Albanië aan en spuwt de boot dan hele groepen uit die gezamenlijk dit stukje kwamen verkennen. Blij dat we vroeg waren, ook omdat het om 9u ’s ochtends al 26 graden was.
– Altijd spannende dingen te zien
Vooral op de wegen. Oh en de wegen zelf, daar had men ons voor gewaarschuwd. Maar eigenlijk viel dat best mee. In die zin dat er bijna (!) overal asfaltwegen liggen. Dat er hier en daar een put in zit of dat er grote spleten zijn ontstaan door de warmte, of dat er tijdens een bergrit ineens een stuk van de weg is weggespoeld/afgebrokkeld,… daar gaan we toch niet moeilijk over doen zeker?
De eerste dag keken we onze ogen uit. Vanuit onze huurauto trok ik om de haverklap foto’s want wat je allemaal tegenkomt op de weg, daar kon ik bijna een volledige blogpost mee vullen. Fietsers en ezels op de autostrade, een kudde geiten, ezeltjes overal, paarden, brommertjes met een laadbak,… Te veel om op te noemen. Een bloemlezing van foto’s dan maar.
– Albanië is goedkoop
Echt waar, je geeft er amper geld uit. Om te beginnen de vlucht. Als je het een beetje in de gaten houdt, betaal je nog geen 200 € heen en terug per persoon. Tuifly vliegt vier keer per week vanuit Zaventem naar Tirana.
We huurden voor vijf dagen een auto en betaalden 125€ met verzekering en al inbegrepen. Onbeperkt aantal kilometers. De Diesel was ietsje goedkoper dan in België. We hebben zo’n 800 kilometer gereden en elke nacht ergens anders overnacht.
Elk verblijf had ik op voorhand geboekt via booking punt com, we betaalden tussen de 25 en 30€ voor kamer mét ontbijt voor twee personen. Zeezicht inbegrepen. De ontbijtjes zijn simpel, maar lekker. En altijd een eitje er bij en zelfgemaakte confituur.
Drink je een koffie op een terras, dan krijg je er altijd een glas water bij en daarvoor betaal je 50 Lek. Dat is veertig eurocent. Een pintje (vaak een halve liter) kost een euro. Vraag lokaal bier, zoals Elbar, Tirana of Kojca. En glas wijn: anderhalve euro en ze zijn altijd goedgevuld en lekker. Een cola of limonade, ook daar betaal je amper een euro voor. Uit eten gaan, naar de nummer één of twee op Tripadvisor bijvoorbeeld, en je lacht je krom bij de rekening. Nooit meer dan twintig euro betaald met twee: een slaatje vooraf, wijn erbij, water, een vers visje, risotto of pasta, of iets van vlees (lam, kalf,..), gevulde paprika’s, soms verse frietjes erbij en een koffie achteraf.
Langs de weg staan er vaak fruitkraampjes, gewoon de boer en zijn vrouw die hun producten staat te verkopen. Zo stopten wij op de baan tussen Ksamil en Përmët bij een man die onder een parasol op een stoel kersen zat te verkopen. Het enige wat er nog stond was een weegschaal. In handgebaren maakte hij duidelijk dat hij voor een kilo kersen 200 Lek vroeg. Ik maakte een soort deelgebaar voor een halve kilo en 100 Lek. Lekker dat ze waren! Voor 80 cent een halve kilo kersen, dat moet ik hier nog zien gebeuren.
– Lekker eten
Wij zijn van die Bourgondiërs die graag eten en alles lusten. In Albanië ben je dan op een goeie plek: verse seizoensgroenten en fruit, verse vis (zeker aan de kust) en zeevruchten, maar ook lekkere snacks en pizza’s. Bijna overal is er wel een Byrekeri, waar ze byrek verkopen, vaak verschillende soorten. Dit is een soort gevulde taart, gemaakt van filodeeg met verschillende soorten vulling: gehakt, spinazie, champignons, kaas… Ook dit hapje kost weer amper een euro of zo.
Omdat er veel Italiaanse invloeden zijn vind je overal wel een ‘Piceri’ (een pizzeria) waar je heerlijke pizza’s kan eten voor pakweg 3 à 4€. En néé, ze zijn niet kleiner dan een authentieke Italiaanse pizza. Ook pasta (tagliatelle, spaghetti, macaroni) is overal te vinden. De Albanese keuken is ook erg Grieks geïnspireerd: tzatziki, Griekse salade, olijven, pasticio (macaroni met gehakt), moussaka, souvlaki,…
Vanwege het zomerse klimaat verbouwen ze ook wijn. We dronken vaak een lokaal wijntje, erg lekker en altijd in een groot glas. Glimlach tot achter mijn oren.
De koffie is Italiaanse espresso, of Turks (met veel suiker) maar je kan ook een cappuccino vragen, dat kennen ze ook allemaal. 
– Veilig in Albanië
Criminaliteit? Albanese maffia? Niemendal. Ik liep alleen over straat in een drukke wijk en werd nergens aangesproken of lastig gevallen. Ze zien wel dat je een toerist bent, maar zolang je geen hulp vraagt, zal niemand je naroepen of aanspreken. Vrouwen worden er met respect behandeld.
In de grotere steden zijn er wel enkele bedelaars (meestal mama’s met kindjes) maar erg weinig en buiten hun handje opsteken doen ze niks verkeerd.
– Opvallend
In het straatbeeld zie je vooral veel mannen. Of ze drinken in groepjes koffie op een terras, of ze (doen alsof ze) werken aan de weg, of ze flaneren langs de boulevard en roken doen ze ook nog allemaal. De vrouwen zitten wellicht thuis om schoon te maken of zijn boodschappen aan het doen. Want alle huizen zijn krààknet! Er is heel veel werkloosheid. Albanië is trouwens één van de armste landen van Europa. In 1992 viel het communistische regime, de grote staatsbedrijven werden opgeheven waardoor veel Albanezen werkeloos thuis kwamen te zitten – en dat zie je.
’s Avonds als de zon bijna ondergaat, komt iedereen op straat voor de Xhiro. Op de boulevard of in de hoofdstraat van het dorp, loopt iedereen wat rond, met elkaar te keuvelen, in zijn of haar mooiste kleren. Flaneren is uitgevonden door een Albanees, denk ik.
– Puntjes van kritiek?
Als ik dan toch zou moeten muggenziften: bijna niemand spreekt Engels. Ook in restaurants is het vaak beperkt tot ‘menu’ en ‘pay?’. Op straat of in een bar maak je wellicht gemakkelijk een praatje – als je Albanees kent. Mensen zijn super vriendelijk maar je snapt er geen bal van. Ik probeer altijd iets te leren van de lokale taal, maar Albanees is fucking moeilijk, pardon my language. Gewoon ‘dank u’ leren zeggen: ‘Faleminderit’ is al een lastige. Water vragen kan ik wel als de beste: ‘Ujë’ spreek je gewoon uit als ‘oei’. Me gaz of pa gaz. Even opletten als je ja of nee wil zeggen: Ja is ‘po’ en nee is ‘jo‘. Je ziet ook op heel veel huizen ‘Shitet’ staan. Terwijl je eerst denkt aan een scheldwoord, zie je het ineens ook op een auto, of een brommer en bedenk je dat het ‘te koop’ betekent.
Huur je een auto, dan zou ik net als wij Tirana vermijden: razend druk en als je de Albanese rijstijl niet kent, schrik je je een ongeluk. De eerste dag zijn we vaak geschrokken van hoe ze de verkeersregels aan hun laars lappen. Richtingaanwijzers? Daar hebben ze nog nooit van gehoord. Of ze rijden rond met hun vier pinkers aan zodat je nog altijd niet weet welke kant ze opgaan.
Opeens stoppen op de autoweg? De autostrade gewoon te voet oversteken omdat je aan de andere kant moet zijn? Op een rond punt je goesting doen? Rechts inhalen? Inhalen in een bocht? Het kan allemaal. Ga er dus niet autorijden als je in België ook al een schijtluis bent, want in Albanië doe je in een uur al in je broek. 
Als je gaat eten op restaurant, moet je weten dat niet altijd alles tegelijk komt. En dat je bij een vlees- of visgerecht de groenten of de aardappels apart moet bestellen. Wat het daarom niet duurder maakt. Mensen die een koolhydraat-arm dieet volgen, genre Pascale Naessens, easy peasy! Dus eigenlijk geen kritiek.
Veel leegstand, of onafgewerkte huizen. Of van mensen die weggetrokken zijn. Veel kapot ook, waterleidingen, straten, soms ook de elektriciteit. In Dhermi was na het ontbijt de elektriciteit uitgevallen en toen we een paar uur later in Himare op een terras zaten, was het nog steeds niet hersteld. Blijkbaar had een heel stuk van de kustlijn er last van. Naar het schijnt is dit niet erg ongewoon. Tegen 15u zou het opgelost zijn, vertelde de ober. 
Vervuiling. Al had ik het erger verwacht. Vooral in de grotere steden, dan zie je ineens een hoop bouwafval liggen. Veel plastiek zakjes ook. Wel veel open containers langs de weg waar iedereen zijn afval kan in deponeren. Selectieve ophaling in Albanië, dat zal nog wel even duren.
Vroeg licht, vroeg donker. De zon komt eind mei al op om 5u30, en gaat onder rond 20u. Toch wel telkens de zonsondergang gemist zeker!
Al wie naar Albanië wil: doe het niet!!! Blijf thuis! Want alles is nu nog ongerept en mooi en als iedereen er nu ineens naartoe gaat, ga je het vast verpesten. En ik wil er nog een keer naartoe. Als je dan toch zou gaan: neem me mee! En vraag me gerust naar mijn ervaringen.
